altBosanska soba je nastala kao spoj istočne i zapadne kulture, te kao takva predstavlja posebni značaj u srednjovjekovnoj evropskoj arhitekturi.

Njena unutrašnjost je specifična po mnogo čemu, ponajprije zbog činjenice što bosanska soba odiše rahatlukom i širinom prostora u kojem se čovjek osjeća komotno. Prisjećajući se nekadašnjeg ambijenta u kojem su živjeli Bošnjaci, neizbježan je detalj stare nene koja peče kruh u odžaku i onako bez kutije, položen u žar, zamiriši širom kuće, mameći znatiželju onih koji prolaze uskim sokakom. Enterijer bosanske sobe mami svakog ljubitelja mirnog i spokojnog života. Vrlo jednostavno projektovana, bosanska soba se sastoji od prizemnih sećija skrojenih od obložene slame postavljene duž zidova sobe, čiji se naslonjači prostiru ispod pendžera davajući na taj način onome ko sjedi mogućnost pogleda na avliju i sokak. Zavjese na pendžerima ručno izheklane, rukama poštenih majki bošnjačkih, davali su posebni dekor unutražnjosti bosanske sobe. Na sred sobe se nalazio drveni stolić za kahvu, a negdje u ćošku sofra koja je služila za postavljanje jela. U drugom ćošku obavezno je stojao orman u kojem se čuvala posetljeni za spavanje, tako da se bosanska soba brzo i jednostavno mogla transformirati iz dnevne u spavaću sobu. Jela koja su se spremala i služila u bosanskoj sobi su raznovrsna. Poznato je da su Bošnjaci gostoljubiv narod i kod njih je uvijek važilo i ostalo pravilo da se prilikom ugošćavanja ne smije biti škrt. Posebno su se isticala raznovrsna kuhana jela i pite, od kojih su najviše zastupljene bosanski lonac, čorba, sarma, burek, sirompita, krompiruša i zeljanica. Zimi je bio običaj da se uz sijela u odžak na žeri peku krompiri i jedu sa domaćim sirom. To je ostavljalo snažan utisak na djecu, tako da se mnogi starci rado prisjećaju tog običaja. Posebno je interesatan bio običaj kada tetke ili nene donose gurabiju ili halvu . Suđe u kojem se služila hrana u bosanskoj sobi, uglavnom je bilo od bakra, aluminija ili drveta. Taj skromni život i rahatluk i danas privlači mnoge ljude, posebno turiste koji, kada dođu u Bosnu, obavezno posjećuju Etno sela u kojima se nalaze replike nekadašnjih bosanskih soba.


Piše: Fahrudin Vojić