Imaltali smo priliku biti u Brezovom Polju,posjetit Aziziju džamiju te prostor oko nje sa koje se vidi kao na dlanu rijeka Sava.Džamija je na jednoj uzbrdici naspram rijeke i prostora preko rijeke Save koji pripada drugoj državi odnosno Republici Hrvtaskoj. U lijepom okruženju ravne i pitome posavine sa nažalost još uvijek nedovoljno povratnika da zaživi kao nekad,jer mjesto je idealno za mnoge poslove i uzgajanje voća i povrća,a da ne govorimo o ribolovu i plivanju na rijeci Savi. U tom momentu posjete smo ugledali i poveći brod koji je plovio rijekom po zastavi smo primijetili da pripada firmi iz Hrvatske koji sakuplja pijasak ploveći rijekom. Tom prilikom smo Aziziju slikali sa više aspekata i pogleda tek onako da vam dočaramo ljepoticu iz Brčkog jer je jedina ove vrste kod nas pa i šire jer AZIZIJA džamija je dobila ime po sultanu Abdul-Azizu. Kakva je ljepotica izgrađena na desnoj obali rijeke Save vidi se iz Enciklopedije likovnih umjetnosti, gdje između ostalog o Aziziji džamiji u Brezovom Polju, stoji ovaj tekst: “Samo jedna džamija odstupa od klasičnog tipa turske potkupolne džamije: Azizija džamija u Brezovom Polju, koja stilski pripada turskom baroku, te po  tome  predstavlja arhitektonski izuzetak“.

Prema pisanim dokumentima Brezovo Polje kao naselje se prvi put spominje 1742. godine. U ovom naselju sve do 1973. godine funkcionisala su dva džemata, i to: Brezovo Polje Staro i Brezovo Polje Novo, kada je došlo do njihovog spajanja i formiranja jednog džemata – Brezovo Polje. Prije agresije na Bosnu i Hercegovinu džemat je imao preko 450, a sada u njemu ima oko 200 povratničkih domaćinstava. Ovaj džemat imao je dvije džamije, i to: Azizija džamija građena u vremenu od 1863. do 1871. godine i Begova džamija sagrađena u prvoj polovini XVIII stoljeća. 

OŠTEĆENJE AZIZIJE DŽAMIJE 1943. GODINE 

Brezopoljci i dan-danas pričaju da su Aziziju i Begovu džamiju, poslije džume namaza 22. oktobra 1943. godine, iz slavonske ravnice gađali Bjelorusi (misleći pri tome na Kozake, op. Osman Kavazović). Devet granata koje su ispaljene iz teškog artiljerijskog naoružanja direktno su pogodile i srušile minaret Azizije džamije koji je dominirao ovim dijelom Posavine. Azizija džamija pretrpila je velika oštećenja na minaretu, kubetu, trijemu, mahfilu, sofi i istočnoj fasadi. Nešto manja oštećenja su bila na Begovoj džamiji, kao: minaret, krov, prozori i fasada. 

RUŠENJE AZIZIJE I BEGOVE DŽAMIJE 1993. GODINE 

Uoći Božića 6./7. januara 1993. godine četnici su zapalili Aziziju i Begovu džamiju, a 21. i 22. maja iste godine džamije su porusili – sravnili sa zemljom. Predstavnici političkih, vojnih i crkvenih vlasti u Brezovom Polju 1993. godine, postavili su cilj da sve bude porušeno i završeno odvoženje građevinskog materijala do Spasovdana 4. jula 1993. godine, te su bagerima, kamionima i traktorima razvozili ostatke džamija i od istog pravili kuće, štale, garaže i druge objekte i nasipali lokalne puteve. 

OBNOVA I IZGRADNJA AZIZIJE I BEGOVE DŽAMIJE 

Povratkom u rodno mjesto Brezopoljci su 2002. godine raščistili ruševine i otkopali originalne temelje Azizije i Begove džamije. Ličnim sredstvima obnovili su BEGOVU džamiju, čije je svečano otvorenje bilo 30. jula 2005. godine. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika svojom odlukom svrstala je Aziziju džamiju među najmonumentalnije objekte islamske arhitekture u Bosni i Hercegovini.

Na osnovu te odluke, Vlada Brčko Distrikta osigurala je pravne, naučne, tehničke, administrativne i finansijske mjere za zaštitu i konzervaciju džamije, kao i sredstva za izradu potrebne tehničke dokumentacije i izgradnju Azizije džamije.

Prilikom sastavljanja ovog teksta preuzeti dijelovi teksta i tri slike sa natpisima sa portala medzlisbrcko.ba.

/dzematrahic.ba/