Esnaf je naziv koji označava zanatsko udruženje, odnosno skupinu, udruženje ljudi koji rade isti posao ili zanat te se udružuju radi ostvarivanja svojih prava i viših ciljeva. U jedan esnaf organizovali su se ljudi istih ili sličnih obrta.
Zanati u Bosni i Hercegovini postojali su i prije dolaska Osmanlija, ali u znatno manjem broju. Dolaskom Osmanske carevine na ova područja dolaze novi zanati. Prvi esnafi osnovani su početkom XVI stoljeća, a najstariji esnaf je krojački/terzijski.
Najugledniji ljudi jednog esnafa činili su upravu koja se nazivala londža. Esnafom je upravljao ćehaja, koji je ujedno bio i posrednik između esnafa i vlasti. Birali su ga majstori i kalfe na neodređeno vrijeme te je mogao biti svrgnut ukoliko ne bi valjano vršio svoju dužnost. Poslije ćehaje, najuglednija ličnost u esnafu bio je kalfbaša, a u nekim esnafima je uživao veći ugled od samog ćehaje. Današnjim jezikom, kalfbaša je obavljao posao inspektora u esnafu. Jigit ili jigitbaša je bio organ odbora ili londže, a ovog finkcionera nisu imali svi esnafi. Najbolji majstor u jednom esnafu bio je ustabaša. On je bio stručni organ te bio ispitivač kada šegrt želi da postane kalfa. Svaki ćehaja imao je čauša, današnjim rječnikom, sekretara. Svaki ensaf imao je bajraktara, a većina je imala doadžiju, koji je zbog svog vjerskog obrazovanja činio dove na ceremonijama.
Najbrojniji esnafi bili su: kovački, kazandžijski, zlatarski, tabački, sarački, čizmedžijski, ćurčijski, ćebedžijski, abadžijski, terzijski, halački, nedžarski, mudželitski i dr.
Priredio: Muharem Salkica