U stvari postoje dva Zovika: Gornji Zovik – Kalajdžije, koji se spominje u ranije navedenom popisu zvorničkog sandžaka iz 1533. godine po dru Handžiću, o kome će ovdje biti riječi, i Donji Zovik, oko dva km istočno od Gornjeg Zovika. Za Zovik dr. Hajrudin Ćurić ¹) kaže da je ovo selo pod Majevicom u XVIII i  XIX vijeku bilo napredno srpsko i cincarsko naselje i da je četrdesetih godina XIX vijeka u njemu izgrađena pravoslavna crkva, a šezdesetih godina istog vijeka da je postojala i srpska škola. Zovik se  nalazi na udaljenosti oko tri km južno od Rahića i povezan je s Rahićem makadamskim (današnjim asvaltnim) putem koji se spaja sa starim makadamskim (odnosno današnjim asvaltnim) putem Brčko – Tuzla preko Šibošnice. Sve do iza I svjetskog rata u Zoviku je postojala kula i konak begova Zaimovića (Altomanovića).

Stara kuća / konak Zaimovića u Gornjem Zoviku još uvijek je u životu u centru naselja okružena predivnim voćnjakom Mehe Zaimovića potomka ove begovske loze. Objekat svjedok prošlosti na ovim prostorima kada su Hajri- beg i njegova familija nekad ovdje živjeli.

 Kula je srušena u prvoj polovini treće decenije XX vijeka i od njezinog tesanog kamena sagrađena je rimokatolička crkva u Boću, nedaleko od Zovika. Prema  kazivanju Fehim – bega Zaimovića, sina hadži Šemsibegova, iz Brčkog, više ulaznih vrata u kulu bio je uklesan tarih (kronogram) na turskom jeziku o njezinoj izgradnji koji glasi:

U prijevodu na našem jeziku kronogram glasi:

„Ovim dvorcem sve postade ukrašeno,
 Ovaj gost ugodno i u miru dođe,
 Tko god dođe, dobro dođe.“

Zadnje dvije riječi u trećem stihu „hoš geldi“ daju datum podizanja i izgradnje ove kule. Po ebdžed hesabu (brojčanoj vrijednosti slova) kula je podignuta 970. godine po hidžri, a to je 1563. godine n. e.  Negdje u martu 1963. godine, kada sam dobio navedeni kronogram  zovičke kule, ustupio sam ga svome profesoru, Hamdiji Kreševljakoviću, da ga on koristi u nekom od svojih radova. Nije mi poznato da ga je negdje objavio.²)  Zovik i njegovu kulu spominje i Josip Eugen Tomić (1843 – 1906), hrvatski književnik u svome romanu „Zmaj od Bosne“, u kome opširno piše o velikoj i trgično završenoj Husein- begovoj ljubavi s Mejrom, kćerkom Rustem- bega Altomanovića.³)

Živko Crnogorčević, u svojim Memoarima⁴) piše da je Zovik nekad bio prava trgovačka varoš u svom okrugu, gdje su mnogi trgovci robu makedonsku kupovali.“Crnogorčević dalje u svojim Memoarima navodi da su „Zovčani bili takozvani Cincari, najviše doseljenici Kucovlasi  iz  Voskopolja u Makedoniji i Srbi Starosrbijanci.“ Tako, dok dr. Hajrudin Ćurić piše da je u Zoviku četrdesetih godina XIX vijeka sagrađena crkva, a škola tek šezdesetih godina istog vijeka, dotle Crnogorčević kaže da je crkva u zoviku podignuta 1861. godine i da je on lično bio na njezinom osvjećenju (svečanom otvaranju). Ne zna se kada je ukinuta srpska škola u u Zoviku. O tome dr. Ćurić ništa ne kaže.

 Autor: Enver Mulahalilović / dzematrahic

fusnote

1)Hajrudin Ćurić: Školstvo u sjeveroistočnoj  Bosni posljednjih decenija turske vladavine (Članci i građa Zavičajnog muzeja u Tuzli, knjiga II, Tuzla 1958. G.,str. 149 – 197).
2)Hamdija Kreševljaković (1888- 1959), profesor i akademik, naš poznati historičar i pisac, veliki poznavalac i obrađivač prošlosti BiH, posebno Sarajevo.
3)Husein – beg  Gradaščević (1802 – 1833), zv. „Zmaj od Bosne“, rodom iz Gradačca, jedan od najbogatijih feudalaca BiH. Godine 1831. Izabran je u Tuzli za vođu otpora protiv centralne turske vlčasti da se onemogući sprovođenje reformi sultana Mahmuda II. Iste godine zauzeo je Travnik i poslije pobjede nad turskom vojskom jula 1831.godine kod Lipljana (Kosovo), proglasio se bosanskim vezirom. Nakon poraza na Palama kod Sarajeva 1832.godine prešao je prvo u Austriju odakle je kasnije otišao u Beograd  i najzad u Istambulu gdje je 1833. Godine umro. Opisao ga je J.E. Tomić u romanu „Zmaj od Bosne“  Enciklopedija Leksikografskog zavoda, knjiga 3.,str.222).